Adroddiad Blynyddol Iechyd Cyhoeddus 2024

Mae fy Adroddiad Blynyddol cyntaf fel Cyfarwyddwr Iechyd Cyhoeddus ym Mhowys yn disgrifio iechyd poblogaeth Powys ac yn nodi'r heriau iechyd allweddol sy'n wynebu ein poblogaeth gyfan, a rhai o'r cyfleoedd a welaf i fynd i'r afael â nhw.

Yn seiliedig ar y tueddiadau cyfredol mewn 15 mlynedd, bydd dros draean o boblogaeth Powys yn 65 oed a hŷn, gyda gostyngiad yn y gyfran o oedran gweithio – y rhai sy'n darparu'r gofal iechyd a chymdeithasol.

Bydd y profiadau y mae pob un ohonom yn eu cael wrth i ni heneiddio fod yn dibynnu ar ein hiechyd a'n lles. Wrth i ni fyw'n hirach, mae mwy ohonom yn byw gyda chyflyrau cronig sy'n effeithio'n negyddol ar ansawdd ein bywyd am flynyddoedd lawer. Mae llawer o hyn yn cael ei atal ar yr amod bod unigolion yn gwneud cymaint ag y gallant i wneud dewisiadau iach, ochr yn ochr â gweithredu lleol a chenedlaethol ar lefel poblogaeth i gefnogi heneiddio iach.

Yn y cyd-destun economaidd presennol, yr her i ni i gyd yw sicrhau nad yw gorchmynion tymor byr yn tynnu sylw at ein nod o well iechyd a lles. Felly, mae'n bwysig ein bod ni i gyd yn cymryd camau i adeiladu iechyd da ac i gadw'n iach wrth i ni heneiddio a rhoi'r dechrau gorau mewn bywyd i'n plant.

'The greatest wealth is health' yw dyfyniad a briodolir i'r bardd Rhufeinig Virgil. Mae angen dull ataliol cydgysylltiedig a chyfunol arnom, un sy'n rhoi'r dechrau gorau mewn bywyd i blant a phobl ifanc ac sy'n hyrwyddo heneiddio'n iach ac egnïol i bawb ym Mhowys.

Mae'r adroddiad yn nodi galwadau am weithredu i unigolion a sefydliadau. Mae'n bwysig ein bod ni'n gweithredu nawr. Trwy weithio gyda'n gilydd i gyflawni'r camau gweithredu yn yr adroddiad hwn, gallwn atal salwch, a byw bywydau iachach, hirach.

Mererid Bowley, Cyfarwyddwr Gweithredol Iechyd Cyhoeddus, Bwrdd Iechyd Addysgu Powys