Mae Bwrdd Iechyd Addysgu Powys yn rhybuddio trigolion i gymryd y rhagolygon tywydd poeth eithafol o ddifrif ac i gynllunio ymhell ymlaen llaw i amddiffyn eu hunain a'u hanwyliaid rhag niwed.
Dywedodd Mezz Bowley, Cyfarwyddwr Iechyd Cyhoeddus Powys: “Efallai y bydd y gwres yn syndod i rai, ac mae peryglon gwirioneddol i fod yn ymwybodol ohonynt gan gynnwys diffyg hylif, gorboethi, gorludded gwres a strôc gwres.
“Mae plant a babanod, yr henoed a’r rhai sydd â chyflyrau iechyd sylfaenol yn arbennig o agored i fynd yn sâl iawn. Dyna pam rydyn ni’n gofyn i rieni a gofalwyr gadw llygad barcud ac i gofrestru’n rheolaidd gyda ffrindiau, teulu ac anwyliaid.”
Yn unol â chyngor cenedlaethol gan Iechyd Cyhoeddus Cymru, cynghorir pob preswylydd i newid eu trefn arferol i helpu i ymdopi â’r gwres eithafol. Ar lefel ymarferol mae hyn yn cynnwys osgoi gweithgaredd egniol yn ystod rhan boethaf y dydd, yfed digon o ddŵr, gwisgo het lydan, gosod ac ailgymhwyso eli haul ffactor uchel, a gwisgo dillad lliw golau a llac.
Wrth i'r tymheredd godi, gellir cadw ystafelloedd yn oerach trwy gau llenni a bleindiau a chau ffenestri pan fydd tymheredd y tu allan yn uwch na thymheredd yr ystafell.
Mae rhagolygon presennol y Swyddfa Dywydd yn rhybuddio am dywydd eithriadol o boeth yn adeiladu dros y penwythnos, i gyrraedd uchafbwynt yn gynnar yr wythnos nesaf. Mae hyn yn golygu bod tymereddau yn ystod y dydd yn cyrraedd canol y 30au, a thymheredd yn ystod y nos dros 20 gradd Celsius.
“Y demtasiwn yw parhau fel arfer,” meddai Mezz, “ond mae’r sefyllfa ymhell o fod yn normal. Rydym yn debygol o brofi tymereddau na welwyd eu tebyg erioed o'r blaen ym Mhowys.
“Yn sicr dydyn ni ddim eisiau bod yn killjoys ond mae yfed gormod o alcohol a threulio’n rhy hir yn yr haul yn gallu cael canlyniadau iechyd difrifol yn y tywydd yma. Mae hyn yn arbennig o bwysig gan fod Sioe Frenhinol Cymru yn cychwyn ddydd Llun, sy’n dod â llawer o hwyl ond hefyd llawer o dagfeydd i’n ffyrdd, a all ei gwneud yn anoddach cael mynediad at ofal meddygol brys.
“Gan ei fod yn demtasiwn neidio i mewn i afon neu lyn, mae hyn hefyd yn dod yn fwy peryglus wrth i'r tymheredd godi. Gall y dŵr hynod o oer ddod â sioc thermol ymlaen. Dilynwch gyngor ardderchog y Gymdeithas Achub Bywyd Frenhinol ar ddiogelwch dŵr mewndirol.
“Ymhellach, mae lefelau haint COVID-19 yn y gymuned yn parhau i fod yn uchel, felly byddwn yn argymell bod pobl yn parhau i wisgo masgiau mewn mannau gorlawn caeedig, arsylwi ar bellter cymdeithasol lle bo modd, parhau â hylendid dwylo da, ac os oes gennych arwyddion a symptomau COVID-19 aros gartref ac osgoi cysylltiad â phobl eraill, ”meddai.
Os ydych chi'n teimlo'n benysgafn, yn wan, yn bryderus neu os oes gennych syched dwys a chur pen yn ystod y tywydd poeth, dywedwch wrth rywun a chymerwch y camau canlynol:
Symudwch i le oer cyn gynted â phosibl
Yfwch ychydig o ddŵr neu sudd ffrwythau i ailhydradu
Gorffwyswch ar unwaith mewn lle oer os oes gennych sbasmau cyhyrol poenus (yn enwedig yn y coesau, y breichiau neu'r stumog ar ôl ymarfer parhaus yn ystod tywydd poeth iawn) ac yfwch laeth neu sudd ffrwythau
Mae angen sylw meddygol os yw crampiau gwres yn para mwy nag awr
Ymgynghorwch â'ch meddyg os ydych chi'n teimlo symptomau anarferol neu os yw'r symptomau'n parhau
Mae'n bwysig gwybod symptomau trawiad gwres. Ffoniwch 999 os ydych chi'n meddwl bod gan rywun drawiad gwres, gan ei fod yn argyfwng meddygol. Os ydych chi'n poeni am unrhyw symptomau rydych chi, neu rywun rydych chi'n ei adnabod, yn eu profi, cysylltwch â'ch meddyg teulu neu ewch i GIG 111 Cymru i wirio'ch symptomau .
Mae symptomau strôc gwres yn cynnwys:
Teimlo'n sâl ar ôl 30 munud o orffwys mewn lle oer ac yfed digon o ddŵr
Ddim yn chwysu, hyd yn oed tra'n teimlo'n rhy boeth
Tymheredd uchel o 40 gradd Celsius neu uwch
Anadlu cyflym neu fyr anadl
Teimlo'n ddryslyd
Ffit (neu drawiad)
Anymwybyddiaeth
Bod yn anymatebol