Mae Wythnos Iechyd Dynion yn gyfle i daflu goleuni ar yr anawsterau iechyd meddwl y mae llawer o ddynion yn eu hwynebu’n dawel. Mae'n wir bod sgyrsiau am les yn dod yn fwy cyffredin, ond mae yna ffordd bell i fynd o hyd - yn enwedig o ran annog dynion i fod yn agored.
Robert Visintainer yw swyddog datblygu Cymru yng Nghymdeithas Siediau Dynion y DU, menter ar lawr gwlad sy'n darparu mannau diogel a gweithdai cymunedol lle gall dynion greu, cysylltu a sgwrsio.
Mae'n gwybod pa mor anodd y gall fod i ddynion siarad - ac mae'n gwybod llawer am eu hannog i rannu eu pryderon.
Adnabod yr Arwyddion
Efallai na fydd yn amlwg pan fydd rhywun yn cael trafferth - yn enwedig dynion, nad ydyn nhw bob amser yn dangos eu gofid mewn ffyrdd amlwg. Dywed Robert mai gweithredoedd yn hytrach na geiriau sy’n ymddangos weithiau.
“Mae’n ymwneud â ‘chyfeillgarwch’,” meddai Robert. “Sylwi ar y gwahaniaethau bach yn eich ffrind. Efallai nad yw dyn yn gwisgo fel y mae fel arfer, ddim yn gofalu amdano'i hun. Efallai y byddwch chi'n sylwi arno'n tynnu'n ôl o sefyllfaoedd cymdeithasol, neu'n hepgor hobïau yr oedd yn arfer eu caru.
“Peidiwch â’i ddiystyru, meddyliwch amdano a gwybod ei bod hi’n iawn gwirio arno – heb feirniadaeth.”
Dod o Hyd i Le Diogel
Nid yw bob amser yn ymwneud ag eistedd i lawr a chael sgwrs ddofn ac emosiynol dros goffi. Mae Robert yn rhannu mai creu amgylchedd di-fygythiad, heb bwysau, yw'r hyn sy'n helpu dynion teimlo'n ddigon diogel a hyderus i rannu.
I lawer o ddynion, nid yw mannau diogel yn edrych fel ystafelloedd cwnsela, na hyd yn oed y dafarn. Maen nhw'n edrych fel siediau cymunedol, gerddi, neu unrhyw le sy'n teimlo'n gyfarwydd ac yn hamddenol.
Yn Sied Dynion er enghraifft, mae’r gofod wedi’i adeiladu o amgylch gwneud rhywbeth gyda’ch dwylo, nid eich pen. Gallai fod yn waith pren, trwsio beic, neu wneud paned o de, ond y gweithgaredd ei hun sy'n dod yn drws i gysylltiad. “Rydych chi'n dod am yr offer, rydych chi'n aros am y sgwrs,” meddai Robert.
Wrth annog dyn i agor i fod yn agored, meddyliwch am ble mae'n teimlo fwyaf cyfforddus. Nid oes rhaid i'r sgwrs ddod yn gyntaf. Weithiau, mae'n dilyn yn naturiol unwaith y bydd ymddiriedaeth a chysur yn eu lle.
Siarad ysgwydd wrth ysgwydd
Gall sgyrsiau wyneb yn wyneb deimlo'n lletchwith i lawer o ddynion, felly mae Robert yn argymell dull "ysgwydd wrth ysgwydd" - yn llythrennol.
Boed yn trwsio rhywbeth gyda'ch gilydd, cerdded ochr yn ochr, neu ddim ond gwylio'r pêl-droed, mae bod ochr yn ochr â'ch gilydd yn lle edrych yn y llygaid ar eich gilydd yn tynnu'r pwysau i ffwrdd.
“Yn y Sied, mae’r sgyrsiau gorau’n digwydd pan fyddwch chi’n gweithio wrth ymyl rhywun, nid yn syllu arnyn nhw,” eglura Robert.
Os ydych chi'n ceisio annog dyn i siarad, ceisiwch wneud rhywbeth gyda'ch gilydd. Peidiwch â'i orfodi. Byddwch yn amyneddgar, yn bresennol, ac yn barod i wrando pan fydd yn barod i siarad. Weithiau, mae bod yno’n ddigon i ddangos nad yw ar ei ben ei hun.
Dydy e wir ddim yn barod i siarad? Mae hynny’n iawn hefyd.
Dydy rhai dynion ddim yn barod i fod yn agored, ac mae hynny'n hollol iawn. Nid yw pawb eisiau siarad, ac nid oes rhaid i bob math o gefnogaeth gynnwys sgwrs. Dyna le mae SilverCloud® Cymru yn dod i mewn.
Mae'n gymorth iechyd meddwl ar-lein cyfrinachol, rhad ac am ddim sydd ar gael unrhyw bryd, unrhyw le. Dim apwyntiadau, dim soffas, dim sgyrsiau anodd, dim pwysau. Dim ond offer ymarferol, parhaol i helpu rheoli gorbryder, hwyliau isel, straen, a mwy.
Gall unrhyw un yng Nghymru 16 oed a hŷn sy'n profi symptomau iechyd meddwl ysgafn i gymedrol gofrestru heb weld meddyg teulu.
Dechreuwch heddiw: https://nhswales.silvercloudhealth.com/signup/